اقتصاد قالب بندی و ابعاد ستونهای بتنی
مهندسین و معماران گاهی اوقات در ساختمانهای چندین طبقه اقدام به کاهش ابعاد ستونها بصورت هر دو طبقه یک بار میکنند البته تا جائیکه بار وارده اجازه می دهد. هر چند این کار باعث کاهش مقدار بتن مصرفی می شود، ممکن است باعث کاهش هزینه سازه نشود. در عمل این کاهش ممکن است هزینه را افزایش دهد. اغلب، ستونی با ابعاد بزرگ در طبقه زیرین می تواند در طبقه فوقانی بدون تغییر ابعاد و فقط با کاهش مقدار آرماتور، مقاومت آیین نامه ای مورد نیاز را تأمین کند. با این کار صرفه جویی خوبی در هزینه قالب می تواند حاصل شود چرا که قالبهای طبقه تحتانی در طبقه فوقانی نیز استفاده می شود. اگر تغییر ابعاد ضروری باشد، تغییر دادن یک بعد ستون به تنهایی بهتر است. انتخاب مناسب ستونها در مهندسی سازه اثر زیادی بر کارایی قالب و هزینه ستونها دارد. با انتخاب تغییرات اندک در ابعاد ستون، صرفه جویی مؤثری در هزینه قالب بندی ستون می توان بدست آورد. تغییرات کمتر در ابعاد می تواند توسط تغییر در مقاومت بتن یا فولاد مسلح کننده و یا هر دو حاصل شود. بعنوان مثال، برای وفق دادن ستون با افزایش بار، افزایش مقاومت بتن یا فولاد مسلح کننده نسبت به افزایش ابعاد ستون ارجحیت دارد.
ستونهایی که نسبت به جهت سازه زاویه دارند هزینه قالب بندی قابل ملاحظه ای به علت مشکل اتصالشان با قاب اصلی خواهند داشت. بعنوان مثال، ستونی که در ساختمان سایر اعضای سازهای یک زاویه ۳۰ داشته باشد هزینه نیروی کار مورد نیاز را برای قالب به اعضای مجاور افزایش میدهد. یک هندسه یکسان برای آرایش ستونها، استفاده . سیستمهای سودمند قالب بندی نظیر قالب پیش ساخته سقف یا قالب پرنده برای قالب بندی سقف را میسر می کند. پراکندگی و بی نظمی موقعیت ستونها ممکن است اجازه استفاه از جن. سیستمهای اقتصادی قالب بندی را ندهد. حتی با سیستمهای قالب بندی دستی متداول یکنواختی در آرایش ستونها موجب سرعت گرفتن عملیات ساخت می شود.
استفاده از سیستمهای مدرن قالب بندی کف با کارایی زیاد نظیر قالبهای پرنده یا قالبهای پانلی، ممکن است با یک طرح خاص ستونها عملی نباشد. طراح باید سازگاری ابعاد اعضای سازهای مجاور را بعنوان یکی از عوامل موثر در آرایش و تعیین ابعاد ستونها درنظر بگیرد. سرستونها، خصوصا اگر بصورت قارچی باشند، نیاز به قالب خاص و نیروی کار بیشتری برای قالب بندی دارند. بهترین راه برای پرهیز از ایجاد سرستونها افزایش آرماتور دال در روی ستون است. اگر این کار جوابگو نبود، بهتر است از سر ستونهای کتیبه ای استفاده شود و کتیبه ها بصورت مستطیلهایی باشند که ابعادشان با قالبهای معمولی سازگاری داشته باشد، در اینصورت هم هدف سازهای حاصل شده است و هم هزینه کل به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافته است.
اتصال تیر و ستون
محل اتصال تیرها و ستونها نیاز به در نظر گرفتن هر دو نوع المان افقی و عمودی بطور همزمان دارد. وقتی عرض تیر و ستون یکسان باشد، حداکثر بهره وری اقتصادی حاصل می شود زیرا وجوه جانبی تیر بصورت یک خط ممتد از بر ستون می گذرد. اگر تیر عریضتر از ستون باشد، قالب زیر تیر باید برای احاطه نمودن بالای ستون دارای بازشویی به اندازه ابعاد ستون باشد. ستونهای عریض همراه با تیرهای باریک پرهزینه ترین قالب بندی اتصال تیر و ستون را ایجاد می کنند، چون قالب تیرها در محل اتصال به ستون باید به اندازه پهنای ستون عریض شوند.