طراحی و ساخت بناهای مختلف با پیشرفت در عمران و نیاز به طراحی سازه‌های مدرن، هر روز از روز قبل سخت‌تر میشود. ساخت سطوح منحنی، ساختمان‌هایی با تعداد طبقات و ارتفاع بسیار زیاد، روش‌های مختلف و گاها دشوار اجرای بعضی از نماها و مواردی از این قبیل، همه نیاز به کار در شرایط خطرناکی با ارتفاع بالا دارند. بنابراین نیاز است به وسیله یک سازه کمکی، مقدمات کار در ارتفاعات فراهم شود.
در این مقاله، قصد داریم در مورد اسکافلد که نامی دور از ذهن اما مفهومی آشنا دارد صحبت کنیم و به پاسخ به سوال «اسکافلد چیست؟» بپردازیم. در صورتی که میخواهید انواع مختلف اسکافلد آشنا شوید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
اسکافلد چیست؟
در زبان انگلیسی ، اسکافلد Scaffold معادل واژه آشنای داربست است. اسکافلد یا داربست سازهای است که به کمک آن، فضای کار ایمنی در اختیار نیروی کار قرار میگیرد تا به کمک آن در ارتفاع بالا یا شرایطی که با بالابرهای معمولی امکان کار وجود ندارد نیز با ایمنی بالا کار خود را انجام دهند. داربست یا اسکافلد انواع مختلفی دارد که در ادامه آن را بررسی میکنیم اما پیش از آن، بهتر است کمی بیشتر در مورد مزایای اسکافلد بدانیم.
مزایای اسکافلد
حال که میدانید اسکافلد چیست و چه معنایی دارد، میتوانیم به صورت ملموس‌تری به مزایای آن بپردازیم. مهمترین فواید داربست برای ساختمان‌سازی عبارت‌اند از:
امنیت
داربست به نیروی کار کمک میکند با امنیت بیشتری در شرایط خطرناک کار خود را انجام دهد. شاید مهمترین فایده داربست همین ایجاد امنیت برای کارگر، کارفرما، ساختمان و حتی عابرین اطراف باشد. به کمک اسکافلد یا داربست، حوادثی نظیر سقوط اشیا کمتر اتفاق میافتد و بدین ترتیب، ایمنی پروژه افزایش خواهد یافت.
بهبود دسترسی
در تمام پروژه‌ها نقاطی وجود دارند که پرداختن به آنها دشوار است. نقاطی با ارتفاع زیاد یا زاویه نامناسب، دسترسی سختی دارند. کار روی این نقاط بسیار زمان‌بر است و میتواند زمان زیادی را تلف کند. اسکافلد یا داربست میتواند جلوی این اتلاف زمان را بگیرد و دسترسی مناسبی به نقاط بدون دسترسی برای نیروی کار فراهم کند.
استحکام
برخی سطوح اتکای قدیمی که برای کار در ارتفاع در نظر گرفته میشدند، دچار استحکام کمی بودند و با وارد شدن نیروهای اندکی دچار عدم تعادل یا حتی شکست میشدند. داربست با استحکام بالای خود، جلوی چنین مواردی را میگیرد و سطح مطمئنی برای کار در اختیار کارگران و مهندسان قرار میدهد.
سهولت اجرا
داربست‌ها با وجود ساختار به نظر پیچیدهای که دارند، اجرای آنها بسیار ساده است. خصوصا انواع جدیدی از داربست به نام داربست مدولار که ساختار پیش‌ساخته دارند و آماده‌سازی آنها بدون ابزار مخصوص نیز قابل انجام است.
توجیه اقتصادی
داربست‌ها هم از طریق افزایش راندمان کار مزیت اقتصادی ایجاد میکنند و هم به صورت کلی، با قیمت نه چندان زیادی میتوانند برای سطوح مختلف و بخش‌های متفاوت پروژه استفاده شوند. به عبارت بهتر، شما با تهیه اسکافلد یا داربست برای یک بخش پروژه، میتوانید بخش‌های دیگر را نیز به انجام برسانید. البته تمام داربست‌ها قابلیت انتقال سریع به نقاط دیگر را ندارند اما انواعی از آنها موجود است که دارای خاصیت سیار هستند.
انواع اسکافلد
طبقه بندی اسکافلد به روش‌های مختلفی انجام میشود. بعضی از تقسیم‌بندی‌ها بر اساس متریال داربست، بعضی دیگر بر اساس سطح اتکا و بعضی دیگر بر مبنای نحوه اجرا میباشد. در این قسمت به بررسی انواع مختلف داربست یا اسکافلد می‌پردازیم.
اسکافلد ( داربست ) بندی نما : از لوله های داربستی سنگین و سبک به همراه اتصالاتی مانند بست داربست ، رابط داربست ، مغزی ، پایه استفاده می شود . از این سازه برای داربست بندی نما استفاده می شود .
اسکافلد مثلثی مدولار
این اسکافلد از فریم های مثلثی به طول های 100 ، 75 و 500 سانت تشکیل شده که به راحتی بر روی یکدیگر مونتاژ می شوند . این سازه دارای مهاری ضلعی ، قطری ، پاشنه و پیچ تنظیم نیز می باشد که بدون نیاز به پیچ و مهره و اتصالات اضافی می توان سازه های بلند جهت کفراژ بندی سقف های مرتفع مانند پل ها ، مساجد و هر گونه سقف مرتفع ایجاد نمود .
اسکافلد چکشی ستاره ای
در این نوع اسکافلد بر اثر ضربات چکش به یکدیگر متصل میشوند. این داربست برای سازه های سنگین مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین میتوانید در نماهای خانه ها هم نیز از آن استفاده کنید. تمامی اتصال های مهاری ها و پایه با یه چکش و ضربه به یکدیگر متصل میشوند.
اسکافلد چکشی کاپلاک
نوع مرسومی از اسکافلدهای مدولار که برای سازه های سنگین استفاده می شوند و همین طور امکان استفاده در مای ساختمان را نیز دارا می باشند . اتصال مهاری ها و پایه ها توسط چکش به یکدیگر انجام می پذیرید .
سیستم شورینگ
نوع جدیدی از اسکافلد بندی می باشد که در زیر سازه هایی مانند میز پرنده ، پله های دسترسی و … مورد استفاده قرار می گیرد . نحوه طراحی این سیستم سادگی و سرعت را برای پروژه به همراه دارد . مونتاژ ساده و کیفیت بالا از مهم ترین فاکتورهای آن می باشد. پیش از بنا کردن پایه های ساختمان، زمین را گود برداری کرده در واقع این یکی از مراحلی است که برای ساختمان سازی باید انجام شود.
بعد از آن به ترتیب تمامی مرحله های ساختمان سازی انجام میشود. در این بین از ابزارهای زیادی استفاده میشود که یکی از آنها اسکافلد است. اسکافلد به معنای لوله میباشد که به صورت درهم پیچیده است. و اما اسکافلدینگ، به سیستم داربست میگویند که در اشکال و ساختارهای متفاوت به کار گرفته میشود. اسکافلدها به یکدیگر متصل شده و در آخر سازه ای مقاوم و مستحکم تشکیل میدهند. برای اسکافلد بندی از لوله های داربستی سنگین و سبک با هم، با اتصالاتی مانند بست داربست، رابط داربست، مغزی، پایه درست شده و بعد مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع از این سازه برای داربست بندی نما مورد استفاده قرار میگیرد و داخل ساختمان وجود ندارد.
اجزای اسکافلد
اسکافلد نوعی داربست مثلثی شکل است که در نمای سازه ها مورد استفاده قرار میگیره. البته این نوع داربست با پیشرفتی که تکنولوژی داشته ارتقاء پیدا کرده و به طور راحت وصل و جدا میشود. برای اسکافلد از لوله های 5 و 3.8 استفاده میشود. در کنار این لوله ها باید بست مخصوص داربست و پایه هم داشته باشید تا بتوان به راحتی داربست را بنا کرد و بالا آورد.
در واقع کل اجزای تشکیل این داربست همین است. این نکته را بدانید که هنگام نصب داربست با دقت این کار را انجام دهید. هیچ درزی نباید داشته باشید و به صورت یکپارچه آن را به پار کرده باشید. وجود در درز با مرور زمان خودش را نشان میده و آسیب بزرگی ممکن است وارد کند.
نحوه بستن اسکافلد
شاید بنا کردن چنین داربست بزرگی کمی پیچیده و سخت بنظر برسد اما باید بگویم که اصلا اینگونه نیست. اسکافلد بسیار راحت و بدون هیچ دردسری به یکدیگر متصل میشوند و این کار نیاز به تخصص خاصی ندارد، حتی کارگرهای ساده نیز میتوانند آن را انجام دهند. برای نصب توجه داشته باشید که کفشک هایی که زیر پایه قرار میگیرند حتما در جای سفتی باشند.
اگر اینگونه نبود زیر همه کفشک هارا با تخته چوبی صفت کنید. نکته بعدی که باید به آن توجه داشته باشید ، این است که زمین تراز باشد. تراز بودن باعث میشود تا داربست ها با اختلاف زیادی در کنار هم قرار نگیرند. زمانی هم میخواهید کارهایی در ارتفاع انجام دهید ، با استفاده از لوله و بست این کار را انجام دهید.
کاربرد اسکافلد
اسکافلد نوعی داربست مثلثی شکل است که مورد استفاده قرار میگیرد. شاید این سوال برای شما هم پیش بیاید که تفاوت این داربست با معمولی ها در چیست؟ در اینجا پاسخ به این سوال شما داده میشود. قبل از هرچیزی بگویم که اسکافلد در صنعت ساخت و ساز نقش موثری دارد. اسکافلد سازه ای موقت است که امکان دسترسی به نقاط بالا در بناها را به کاربر میدهد.
البته از مهم ترین کاربردی که این ابزار دارد میتوان به کفراژبندی دال های بتنی اشاره کرد. شما با وجود این داربست میتوانید به راحتی دال های بتنی مختلفی را حتی اگر برای سقف ها باشد را متصل کنید. یه خاصیتی که اسکافلد ها دارند این است که به راحتی و بدون ایجاد دردسر و مشکل، به یکدیگر متصل میشوند و در صورت تمام شدن کار خیلی راحت میتوانید اجزاء آن را از هم جدا کنید.
ویژگی های اسکافلد
قطعا این که اسکافلد ها بسیار مورد توجه قرار گرفته اند الکی نیست و دارای ویژگی ها و خاصیت هایی است که باعث شده تا کاربرها به آن توجه کنند. البته تا به اینجا یک سری از خاصیت های این ابزار گفته شد اما لازم است ویژگی هایی که منحصر به فرد خود اسکافلد ها هستن هم نیز گفته شود. داربست های مثلثی اسکافلد از اجزای گوناگونی نظیر :
- پیچ تنظیم که برای تنظیم کردن داربست مورد استفاده قرار میگیرد .
- صفحه کفی که کارگران بتوانند در حین کار روی آن بایستند .
- پین های داربست برای برقراری اتصالی محکم و بدون درز.
- میل مهار افقی و مایل برای پایه های داربست تشکیل میشود.
البته لازم به ذکر است که برای بنا کردن داربست مثلثی اسکافلد، می بایست به اتصالات نر و ماده ای توجه داشته و به درستی نصب کنید.
تقسیم بندی بر اساس جنس
داربست یا اسکافلد میتواند از متریال‌های مختلفی نظیر چوب، آلومینیوم و فولاد ساخته شود. بهترین نوع داربست را میتوانیم نوع فولادی بدانیم. فولاد با وجود داشتن وزن بیشتر، نسبت به آلومینیوم قیمت پایین‌تر (قیمت هر کیلوگرم مدنظر است) و مقاومت بسیار بالاتری دارد.
تقسیم بندی بر اساس سطح اتکا
بر این اساس، اسکافلد یا داربست به دو نوع معلق و دارای تکیه‌گاه تقسیم میشوند. اسکافلد معلق بیشتر برای ساختمان‌های بلند استفاده میشود زیرا داربست زدن به طبقات بالای این ساختمان‌ها غیرمنطقی است و نیاز به حجم بسیار زیادی از مواد اولیه دارد. داربست معلق به سقف ساختمان بسته میشود و از این نظر، منطقی‌تر است. با این وجود، یک ایراد بزرگ داربست معلق، محدودیت وزن آن میباشد.
تقسیم بندی بر مبنای نحوه اجرا
اسکافلد یا داربست در دو حالت معمولی و پیش‌ساخته تولید میشود. نوع پیش‌ساخته را در بازار به نام داربست مدولار می‌شناسند. انواع داربست مدولار به دلیل مزایای خود طرفداران زیادی دارد. داربست یا اسکافلد مثلثی، چکشی ستاره ای و کاپلاک 3 نوع اصلی داربست مدولار یا پیش‌ساخته هستند. داربست‌های معمولی اما در سمت دیگر، اجرای سخت‌تری دارند که نیاز است حتما توسط داربست‌بند حرفه‌ای اجرا شوند. اجرای این نوع اسکافلد نیاز به ابزار بیشتری نیز دارد.
نحوه نصب و اجرای اسکافلد
هر نوع داربست به روش خاصی بسته میشود. اما به صورت کلی، میتوانیم نکات زیر را برای بستن داربست بین همه انواع آن مشترک بدانیم:
- مشخص کردن نقاط گوش‌های
- محاسبه فاصله حدودی داربست با ساختمان و اطمینان از درستی این فاصله
- محاسبه وزن قابل تحمل داربست (حداقل 4 برابر وزن خود داربست)
- چیدمان قطعات اسکافلد
- تعبیه پایه‌ها و زیرسازی داربست به وسیله تخته‌ها
- اتصال سطوح افقی به حداقل 3 تا از پایه‌های عمودی و محکم کردن آن به وسیله پین و پیچ‌های مربوطه
- نصب سکو و پله‌ها بر اساس ساختار تعیین شده
اسکافلد نما
داربست نما یا اسکافلد نما، سازهای موقت و ضروری در پروژه‌های ساختمانی است که دسترسی ایمن و کارآمد به سطوح مرتفع نما را برای انجام عملیات مختلف مانند نماسازی، تعمیرات، رنگ‌آمیزی و … فراهم میکند. این سازه با ارائه یک پلتفرم کاری ایمن در ارتفاعات مختلف، خطرات سقوط را به حداقل می‌رساند و به کارگران امکان میدهد تا با تمرکز و کارایی بیشتر وظایف خود را انجام دهند. انواع مختلفی از داربست نما وجود دارد، از جمله داربست مدولار، چکشی، مثلثی و معلق که هر کدام با توجه به نوع نما، ارتفاع ساختمان، شرایط آب و هوایی و نوع کاربری انتخاب میشوند. به عنوان مثال، داربست مدولار به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و قابلیت تنظیم ارتفاع، برای انواع نماها مناسب است، در حالی که داربست چکشی برای نماهای ساده و با ارتفاع کم مناسب‌تر است. انتخاب داربست مناسب و رعایت نکات ایمنی مانند بازرسی دقیق قبل از استفاده، آموزش کارگران، استفاده از تجهیزات ایمنی و اجتناب از کار در شرایط جوی نامناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به کاهش حوادث و افزایش کارایی در پروژه‌های ساختمانی کمک کند.
جمع بندی
اسکافلد یا داربست، یک سازه ایمنی تاثیرگذار در فرآیند ساختمان‌سازی است که با ایجاد ایمنی و دسترسی مناسب به نقاط کور سازه برای کارگران، سرعت و امنیت اجرای کار را افزایش میدهد. اسکافلد انواع مختلفی دارد که هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص به خود هستند و در این مقاله به صورت مختصر به آنها اشاره کردیم. توضیحات ارائه شده در این مقاله میتواند به شما در انتخاب بهترین نوع داربست برای پروژه‌تان کمک کند.
با سازه گستر مدحت، دسترسی در ارتفاع را آسان و ایمن تجربه کنید. برای مشاوره رایگان و انتخاب بهترین اسکافلد وهمچنین خرید قالب بتن دیگر حوزه فعالیت این شرکت، همین حالا با ما تماس بگیرید