۰۲۱-۶۶۰۰۰۰۷۷

بتن قلب تپنده سازه‌های مدرن

تازیخچه بتن پیش ساخته

نیاز انسان به صنعت ساختمان، یک نیاز تمام­‌نشدنی و بی­‌انتهاست. هر روز انواع مختلفی از ساختمان­‌ها با کاربردهای مختلف و جدید به وجود می‌­آیند تا بتوانیم صنعت ساختمان را یک صنعت در حال گسترش بدانیم. در ابتدای یک‌جانشینی بشر، ساختمان‌­سازی محدود به ساختن خانه‌­های مسکونی ساده بود اما امروز بناهای اداری، تجاری، ساختمان­‌های مرتفع و… دنیای جدیدی را پیش روی سازندگان قرار داده‌­اند. حجم مصالح مورد نیاز برای ساخت این بناهای جدید، فراتر از تصور است. مصالح ساختمانی از طرفی باید به وفور قابل تهیه بوده و از طرف دیگر، باید دارای خواص مناسبی مانند ساخت یک ظاهر زیبا، مقاومت بالا در برابر بار، مقاومت در برابر ضربه، سهولت اجرا و… باشند. نمی­توان با استفاده از مصالح ساختمانی ضعیف، یک بنای قابل قبول ساخت زیرا مصالح نامناسب نه استحکام بالایی دارند و زیبایی خاصی را ارائه خواهند داد 

از همین رو، ساختمان­‌سازان دائما به دنبال مصالحی هستند که علاوه بر قابلیت تولید انبوه، هزینه پایینی داشته باشد و از همه مهم‌­تر، خواص آن نظیر خاصیت مقاومت در برابر بار برای تحمل بارهای سنگین یک پروژه عمرانی مناسب باشند. در ابتدا، سازندگان این خواص را در چوب و شاخ و برگ گیاهان یافتند اما به تدریج و با گسترش دانش بشر، مصالح مناسب‌­تری نظیر خشت، کاهگل و آجر نیز مورد استفاده قرار گرفتند.

بتن نیز در ادامه همین مصالح و با تولید سیمان به بازار راه یافت. ماده‌­ای که تمام عناصر سازنده آن در مقیاس انبوه وجود دارند و خواص آن، به خصوص در صورت ترکیب با افزودنی­‌های مناسب، تمامی ندارد. بتن با ویژگی­‌های خوبی که دارد، امروزه در جای جای صنایع عمرانی نفوذ کرده و کاربردهای آن تمام نشدنی به نظر می­‌رسند.انواع افزودنی بتن

بتن چیست؟

بتن که یک محصول نام­‌آشنا در صنعت ساختمان سازی به شمار می‌­آید، ترکیبی از سیمان پرتلند، ریزدانه‌­های ماسه و شن، افزودنی‌­های مختلف و البته آب است. این ماده علاوه بر ایجاد خاصیت چسبندگی، دارای مقاومت بالایی در برابر نیروهای فشاری می­‌باشد و به همین دلیل، هر جا که نیاز به استحکام و تحمل بار شدید باشد، از این ماده بهره برده می‌­شود.

بتن از نظر اقتصادی، چندان مصالح ساختمانی گران قیمتی محسوب نمی­شود. مواد تشکیل ­دهنده بتن ساده و در دسترس هستند اما ویژگی‌­های این ماده، بسیار شگفت‌­انگیز است. ترکیب بتن و مواد تقویت­ کننده می­تواند فوندانسیون بسیار محکمی برای یک ساختمان تولید کرده و مانند ریشه درخت، ساختمان را در دل زمین استوار نگه دارد. یک بتن ریزی مناسب می­تواند مقاومت بنا در برابر زلزله یا سایر خطرات طبیعی را تا حد زیادی بالا ببرد و از فروپاشی آن با تهدیدات کوچک جلوگیری کند. امروزه بتن نه تنها در ساختمان‌­سازی بلکه در طیف بزرگی از زندگی بشر، از سازه‌­های عمرانی عظیم نظیر پل­‌ها گرفته تا المان­‌های کوچک شهری به کار برده می­‌شود.

البته این نوع از مصالح ساختمانی را نمی­توان محدود به روزهای اخیر دانست بلکه ریشه تاریخی قابل توجهی برای آن یافته شده است. در بخش بعدی، حال که می‌­دانیم بتن چیست، در قسمت بعدی به قدمت تاریخی آن خواهیم پرداخت.بتن پیش ساخته

تاریخچه بتن

ما به سبب زندگی در قرن بیست و یکم می­دانیم بتن چیست اما خوب است بدانیم این ماده برای اولین بار در چه زمانی مورد استفاده قرار گرفته است. بتن در تعریف امروزی آن که ترکیبی از سیمان پرتلند، سنگ­دانه و آب است، قدمت چندانی ندارد و اختراع آن به اواخر قرن هجده میلادی و همزمان با تولید سیمان پرتلند باز می­گردد. اما اگر با کمی اغماض بتن را حاصل ترکیب آب و موادی با پایه آهک در نظر بگیریم، سابقه طولانی و کهنی برای آن خواهیم یافت.

اولین استفاده‌­ها از چنین ترکیبی به حدود 6000 سال پیش از میلاد مسیح یعنی حدود 9000 سال قبل بازمی­‌گردد. جایی که قومی به نام قوم «نبطیان» که از ساکنین خاورمیانه امروزی بودند به کمک خواص آهن هیدرولیک، توانستند به ساخت و ساز بپردازند. 500 سال بعد در حوالی اروپای شرقی، باز هم به کمک نوعی ترکیب آهکی، مواردی از کفپوش ساختمانی تولید شد. این وضعیت در جای جای جهان ادامه داشت. به عنوان مثال، یونانی­‌ها و سپس رومیان در سده­‌های منتهی به میلاد مسیح موفق به کشف موادی شدند که امروز آنها را «پوزولان» می­نامیم. این مواد که جنسشان سیلیس و آلومین بود، در مجاورت رطوبت خاصیت چسبندگی شبیه بتن از خود ارائه می­دهند. رومیان از این مواد در ساخت‌­وساز استفاده زیادی کردند. شاید بهترین مثال برای کارهای رومیان با پوزولان­‌ها را بتوانیم معبد پانتئون بدانیم که حدود 125 سال بعد از میلاد مسیح ساخته شد و از آن به عنوان بزرگترین گنبد بتنی غیرمسلح تاریخ نام برده می‌­شود.

این روند ادامه داشت تا جایی که در اوایل قرن هجدهم، سیمان پرتلند توسط جوزف آسپیدین بریتانیایی تولید شد. این نوع سیمان از پختن آهک و خاک رس آسیاب شده تولید شد و توانست نقطه عطفی در مصالخ ساختمانی باشد. ترکیب همین نوع سیمان با آب و سنگ­دانه‌­ها، بتن امروزی را تولید می‌­کند.انواع بتن پیش ساخته

مواد تشکیل دهنده بتن

انواع مختلفی از بتن وجود دارد که دارای درصدهای مختلفی از استحکام و روان بودن هستند. به صورت خلاصه می­توان گفت درصد عناصر سازنده بتن می­تواند تغییرات زیادی را در خواص و کاربرد بتن اعمال نماید. در ادامه به بررسی دقیق­‌تر اجزای سازنده بتن می‌­پردازیم.

سیمان پرتلند

در ساخت ترکیبات بتنی، از نوع خاصی از سیمان به نام سیمان پرتلند استفاده می­شود که ترکیبی از آهک، سیلیس و آلومینیوم می­باشد. تفاوت این نوع سیمان با سیمان معمولی در استحکام بیشتر، سرعت بالاتر در قوام گرفتن و مقاومت بیشتر در عوامل محیطی است. انواع مختلفی از سیمان پرتلند وجود دارد که معمولا بر اساس جنس خاک منطقه، نوع مناسب آن برای تولید بتن انتخاب می‌­شود.

سنگ­دانه­ ها

در ساخت بتن از سنگ­دانه­‌هایی نظیر شن، ماسه و خرده ­سنگ استفاده می­شود که همانطور که می­دانید، شن ابعاد بزرگتری نسبت به ماسه دارد. سنگ­دانه‌­ها بیشترین درصد حجمی و جرمی را در بتن دارند. این ریزدانه­‌ها می­توانند به کاهش مصرف آب و سیمان در بتن، قابلیت پمپاژ ساده‌­تر و هم­چنین افزایش مقاومت فشاری آن می­شود. امروزه برای تامین سنگدانه­‌های بتن معمولا از مصالح ساختمانی بازیافتی استفاده می­شود تا تولید بتن مقرون به صرفه‌­تر باشد.

آب

واضح است که این مورد دیگر نیازی به معرفی ندارد. برای بهبود قابلیت پمپاژ و اختلاط بهتر مواد با یکدیگر از بستر آب استفاده می­شود. درصد آب موجود در بتن می­تواند در خواص کلی آن بسیار تعیین­ کننده باشد. به همین دلیل، از شاخص‌ه­ایی به نام عدد اسلامپ برای معرفی میزان آب موجود در بتن استفاده می­شود. عدد اسلامپ بالا­تر نشان­‌دهنده بتن روان­تری است. بتن روان قابلیت پمپاژ بهتری دارد اما مقاومت و استحکام آن کمتر است. در مقابل، عدد اسلامپ پایین­‌تر نشان‌­دهنده بتنی با غلظت بالاتر است که قوام بیشتری دارد اما در برابر پمپاژ، مقاوم­تر خواهد بود و برای ریختن آن به پمپ‌­های قوی­تری نیاز خواهیم داشت.

افزودنی ­ها

برای اینکه بتن تولید شده خواص بهتری داشته باشد یا برخی خواص به بتن اضافه شود که با محیط سازگاری بهتری داشته باشد، از برخی مواد افزودنی استفاده می­شود که در بخش­های بعدی، به صورت مفصل به آن خواهیم پرداخت.

در جدول زیر، بازه درصد مواد تشکیل ­دهنده بتن را خواهید دید:

سیمان پرتلند

10 الی 15 درصد

ریزدانه ­ها

55 تا 65 درصد

آب

10 تا 15 درصد

مواد افزودنی

حدود 5 درصد

مشخصات فنی بتن

حال که با بتن آشنا شدیم و ترکیبات سازنده آن را نیز شناختیم، بهتر است کمی دقیق‌­تر و فنی‌­تر در مورد آن صحبت کنیم و برخی از مهم­ترین مشخصات فنی آن را مورد بررسی قرار دهیم.

از نظر فیزیکی، بتن ماده‌­ای خاکستری رنگ است که بسته به نوع و درصد مواد سازنده آن، می­تواند رنگ تیره یا روشنی داشته باشد. مشخصات بتن بر اساس کاربرد آن تفاوت قابل توجهی دارد. به عنوان مثال، چگالی بتن معمولی 2300 کیلوگرم بر متر مکعب است اما انواع بتن سبک یا بتن سنگین نیز با چگالی­ های متفاوت وجود دارند. با در نظر گرفتن این دو نوع بتن، محدوده چگالی بتن به عددی بین 800 تا 4000 کیلوگرم بر متر مکعب گسترش می‌­یابد.

سایر مشخصات فنی مهم بتن را در ادامه بررسی خواهیم نمود:

ضریب پواسون: طبق تعریف، ضریب پواسون عبارت­‌است از نسبت تغییر عرضی به تغییرات طولی در یک ماده تحت بارگذاری. مقدار این ضریب برای بتن معمولی حدود 0.2 است.

مدول الاستیسیته: در ادبیات مهندسی، مدول الاستیسیته از محاسبه تانژانت منحنی تنش – کرنش نسبت به محور افقی به دست می­آید. برای بتن­‌های معمولی، این عدد برابر 28 گیگاپاسکال است.

مقاومت فشاری: این خاصیت هم در بین انواع مختلف بتن، اعداد مختلفی دارد. برای بتن‌­های معمولی، مقاومت فشاری بین 20 تا 50 مگاپاسکال می­‌باشد.

مقاومت کششی: یکی از نقاط ضعف بتن، مقاومت کششی اندک آن است. نسبت به مقاومت فشاری بالای این ماده، مقدار مقاومت کششی به قدری پایین است که اغلب روی آن حسابی باز نمی­‌شود. به منظور تقویت مقاومت کششی بتن، به روش­‌های مختلف از جمله تعبیه میلگردهای فولادی درون بتن، آن را تقویت می‌­کنند.

ضریب انبساط حرارتی: برای بتن معمولی، ضریب انبساط حرارتی که بیانگر میزان تغییرات طول ماده به ازای تغییر 1 درجه­ای دمای محیط است، برابر 0.00001 گزارش می­شود.

مدول گسیختگی: این پارامتر، معیاری برای تعیین مقاومت کششی بتن است و با انجام تست اعمال بار روی یک قطعه بتنی که طول آن حداقل 3 برابر ارتفاع آن باشد به دست می‌­آید. باز هم برای بتن معمولی، این شاخص برابر با 0.62 تخمین زده می­شود.

عیار بتن: منظور از عیار، مقدار سیمانی است که برای تولید یک متر مکعب بتن مورد استفاده قرار گرفته است. بتن با عیار بالاتر، درصد سیمان بالاتری دارد و در نتیجه خاصیت چسبندگی و قوام آن بیشتر است. به عنوان مثال، یکی از انواع پرکاربرد بتن، بتنی با عیار 350 است. یعنی در ساخت یک متر مکعب از این نوع بتن، 350 کیلوگرم سیمان مورد استفاده قرار گرفته است.بتن

انواع بتن

تا اینجای کار مطمئنا دریافته‌­اید که بتن چیست و با ترکیبات و مشخصات فنی آن آشنا شده­اید. همانطور که اشاره کردیم، بتن انواع مختلفی دارد و انتخاب نوع بتن مورد استفاده برای یک پروژه بر اساس کاربرد مدنظر سازندگان انجام می­‌شود. مثلا برای برخی کاربردها، نیاز به مقاومت فشاری بسیار بالایی وجود ندارد و به همین دلیل، استفاده از بتنی با مقاومت فشاری بالا برای این کاربرد، به جز صرف هزینه اضافی، فایده دیگری ندارد.

در ادامه، انواع بتن کاربردی در صنعت ساختمان را بررسی می­کنیم و به صورت اجمالی در مورد هر یک توضیحاتی را ارائه می­دهیم:

  • بتن معمولی
  • بتن سبک: این نوع بتن درصد سیمان و در نتیجه وزن مخصوص کمتری دارد.
  • بتن سنگین: این نوع بتن دارای مقاومت بالاتری نسبت به فشار و شرایط محیطی است.
  • بتن پیش ساخته: نوعی از بتن که در فضای کارگاهی قالب­‌گیری می­شود تا سریع­تر اجرا گردد.
  • بتن مسلح یا آرمه: بتن ترکیب شده با فولاد که مقاومت کششی قابل قبولی دارد.
  • بتن الیافی: بتن الیافی دارای درصد مشخصی از الیاف مصنوعی است و دوام آن نسبت به بتن معمولی بالاتر می­باشد.
  • بتن پیش تنیده: نیروهای موجود درون این نوع بتن به وسیله کابل­‌های کشش کاملا خنثی می­شود تا دوام و استحکام بسیار بالاتری برای بتن فراهم شود.
  • بتن مگر: عیار این نوع بتن حدود 100 تا 150 است و از آن برای زیرسازی فوندانسیون بهره برده می‌­شود.
  • بتن هوادار: این نوع بتن، خاصیت عایق در برابر صوت و حرارت دارد.
  • بتن پلیمری: برای ساخت این نوع بتن، به جای سیمان از نوعی پلیمر مقاوم‌­تر استفاده می‌­شود.
  • بتن اکسپوز: بتن اکسپوز نوعی بتن پیش ساخته و دارای سطح صاف است که در طراحی نمای داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می­‌گیرد.
  • بتن خودمتراکم: این نوع بتن نیازی به فرآیند لرزش و هواگیری ندارد.
  • بتن اسفنجی: مهم­ترین ویژگی این نوع بتن، فضای خالی زیاد درون آن است که عبور جریان آب از درون بتن را ممکن می‌­سازد.
  • بتن مکیده: این بتن در ابتدا با نسبت آب به سیمان بالاتری اجرا می­‌شود و سپس آب اضافی بتن اجرا شده توسط دستگاه‌­هایی مکیده می­‌شود. نتیجه این کار، مقاومت بالاتر بتن است.کاربرد بتن پیش ساخته

انواع افزودنی بتن

ترکیب سیمان، سنگ­دانه­‌ها و آب، ماده بسیار مستحکمی تولید می­کند که برای بسیاری از مصارف ساختمانی ساده کاملا کارآمد است. با این وجود، با گسترش صنعت ساختمان، گاهی لازم است خواص جدیدی نیز به بتن افزوده شود یا خواص بتن معمولی تقویت شود. برای این کار، موادی را به بتن می‌­افزایند تا بتنی با مشخصات جدید به دست آید. این مواد، افزودنی­­‌های بتن نام دارند که امروزه شامل طیف زیادی از مواد می­شود. افزودنی­‌ها هم­چنین می­توانند به کاهش هزینه‌­های جانبی بتن­‌ریزی یا کاهش زمان لازم برای عمل آوری بتن نیز کمک کنند. در ادامه، پرکاربردترین مواد افزودنی به بتن را معرفی خواهیم کرد:

افزودنی کاهنده آب

این نوع افزودنی‌­ها که به عنوان روان­‌کننده نیز شناخته می­شوند، این قابلیت را دارند که مقدار آب مورد نیاز بتن را تا بیش از 10 درصد کاهش دهند. با افزودن این مواد، نیاز مخلوط به آب کاهش می‌­یابد و در نتیجه، می­توان سیمان کمتری نیز برای تولید بتن مورد استفاده قرار داد. کاهش میزان سیمان مصرفی به کاهش هزینه تولید بتن و کاهش میزان انرژی مورد نیاز برای تولید بتن کمک خواهد کرد.

افزودنی کندگیرکننده

این نوع افزودنی­‌ها همانطور که از نامشان پیداست، مدت زمان گیرش اولیه بتن را طولانی‌­تر می­کنند. در شرایطی که دمای محیط بالاتر از حد معمول باشد، بتن با سرعت بیشتری خشک خواهد شد و این سرعت خشک شدن می­تواند منجر به ترک خوردن یا کاهش مقاومت بتن نهایی شود. به همین دلیل، مواد دیرگیرکننده یا کندگیرکننده به بتن اضافه می­شود تا فرآیند گیرش اولیه بیشتر از حالت طبیعی به طول بیانجامد و بتن فرصت داشته باشد به بهترین شکل فرم­گیری کند.

مواد افزودنی فوق روان کننده

فوق روان کننده، نوع خاصی از افزودنی کاهنده اب است که مقدار آب لازم را تا 25 درصد کاهش می­دهد. علاوه بر مزایای مواد کاهنده، فوق روان کننده می­تواند جلوی هوا گرفتن بتن را بگیرد و در نتیجه، نیاز بتن به ویبره و هواگیری را برطرف نماید.

افزودنی زودگیرکننده

برخلاف دیرگیرکننده­‌ها، این نوع افزودنی برای محیط­‌های با دمای کمتر به کار برده می­شود. در این محیط‌­ها، بتن با سرعت بسیار کندی خشک می­شود و این موضوع می­‌تواند فرآیند ساخت و ساز را تا حد زیادی کند نماید. به همین دلیل، مواد زودگیرکننده به بتن اضافه می­شوند تا سرعت کار افزایش یابد.

افزودنی حباب‌­زا

در محیط‌­های سردسیر که درجه حرارت هوا تا مرز یخبندان کاهش می‌­یابد، رطوبت موجود در بتن افزایش حجم می­دهد و ممکن است به ساختار بتن آسیب وارد شود. افزودنی حباب­‌زا، مقداری فضای خالی در بتن ایجاد می­کند تا افزایش حجم آب، فشاری به سنگ­دانه­‌ها یا ساختار بتن وارد نکند. البته باید توجه داشت که این مواد، مقاومت فشاری بتن را تا حدی کاهش می­دهند اما این کاهش، نسبت به کاهش مقاومت ناشی از ترک­‌خوردگی بتن، قابل اغماض است.

افزودنی پوزولانی

مواد پوزولانی را در قسمت­های قبل توضیح دادیم. این مواد هنگام تماس با رطوبت، خواص چسبندگی پیدا می­کنند. افزودنی‌­های پوزولانی در بتن می­توانند چگالی بتن را افزایش دهند و بتن را برای ساخت دیوار حائل آب آماده کنند.

افزودنی آب­بند

برای اینکه بتن در برابر نفوذ آب مقاوم شود، باید فضاهای خالی درون آن به بهترین شکل پر شوند. افزودنی‌­های آب­‌بند می­توانند این وظیفه را به انجام برسانند و با پر کردن فضاهای خالی، جلوی ورود آب به بتن را بگیرند. این افزودنی­‌ها در سه حالت پودری، خمیری و مایع در بازار موجود است.

رنگ ­ها

برخی از انواع بتن، در طراحی دکوراسیون به کار گرفته می­شوند. در امور طراحی دکوراسیون، رنگ اهمیت زیادی دارد. از این رو، افزودنی­‌های رنگی نیز برای بتن تولید می­شوند تا با رنگی کردن بتن، پای این ماده مستحکم و مقاوم را به طراحی داخلی و خارجی سازه باز کنند.

افزودنی ضدخورندگی

این نوع افزودنی­‌ها برای کاهش نرخ خوردگی فولاد در بتن­‌های مسلح یا آرمه به کار می­روند. استفاده از این افزودنی‌­ها نرخ اکسایش فولاد درون بتن را کاهش می‌­دهد تا مقاومت آن برای مدت زمان طولانی­‌تری حفظ شود.

البته موارد بالا، تمام افزودنی­های بتن نیستند؛ بلکه در این مقاله به مهم­ترین افزودنی­ها پرداختیم. برای اینکه با تمام افزودنی­های بتن آشنا شوید، می­توانید مقاله افزودنی­های بتن را مطالعه کنید.

دلیل استفاده از بتن

بتن یکی از مصالح پرطرفدار این روزهای صنایع عمرانی است. خواص بتن معمولی از یک سو و خواص اضافی ناشی از افزودنی­‌های بتن از سوی دیگر، بتن را به یک ماده همه­‌کاره تبدیل کرده است. در این قسمت، برخی از خواص بتن را بیان می­‌کنیم تا دلیل استفاده فزاینده از این ماده در صنعت ساختمان را بهتر درک کنید.بتن شاتکریت

مقاومت بالا

شاخصه اصلی بتن، مقاومت بالای آن زیر بار شدید است. این ترکیب سیمانی می­‌تواند وزن بسیار بالایی را بدون آسیب­دیدگی تحمل کند. یک فوندانسیون اصولی بتنی می­تواند وزن یک ساختمان چند طبقه را تحمل کند. در بخش بررسی خواص فنی بتن، عدد دقیق مربوط به مقاومت فشاری بتن را نیز بیان نمودیم که به صورت میانگین حدود 35 مگاپاسکال می­باشد.

هزینه مناسب

بتن از سیمان، شن، ماسه و آب تشکیل می­شود. هیچ ماده سازنده گران­‌قیمتی در این ترکیب وجود ندارد. اگرچه حجم بالای بتن ممکن است عدد قابل توجهی را بسازد اما به صورت میانگین در بین مصالح مقاوم امروز بازار، هیچ یک به اندازه بتن مقرون به صرفه و در عین حال کارآمد نیست. با این وجود، استفاده از برخی افزودنی­‌ها در ترکیب بتن می­تواند صرفه اقتصادی آن را باز هم افزایش دهد.

دوام در برابر ضربه

از دیگر ویژگی­‌های بتن این است که در برابر ضربه مقاومت بالایی دارد و به آسانی شکسته نمی‌­شود. این ویژگی در کنار تحمل وزن بالا، بتن را به یک مصالح ساختمانی ایده­‌آل تبدیل می­کند.

شکل­ پذیری

با توجه به اینکه بتن در ابتدای ساخت خود حالت مایع دارد، می­توان آن را به شکل دلخواه قالب­‌گیری نمود و با آن هر هندسه­‌ای را تولید کرد. بتن در صورت قالب‌­گیری مناسب، بدون شکستگی و درز و ترک، شکل قالب را به خود می­گیرد و سطح جامد مستحکمی به آن شکل را تحویل می­دهد. ویژگی شکل­‌پذیری در بتن‌­هایی که عدد اسلامپ بالاتری دارند، بیشتر خود را نشان می­دهد. به عبارت دیگر، هر چه عدد اسلامپ بتن بیشتر باشد، بتن شکل­‌پذیرتر است.

مقاومت در برابر شرایط محیطی

بسیاری از مصالح مورد استفاده در صنعت ساختمان، نسبت به شرایط محیطی نامناسب نظیر سرمای شدید، گرمای شدید، حجم زیاد نزولات جوی یا نوسانات زیاد دما مقاومت کمی دارند و به سادگی دچار شکستگی و آسیب می­شوند. بتن اما در برابر شرایط محیطی مقاومت بالایی دارد. با این حال، توصیه می­شود مواد افزودنی مناسب برای تقویت مقاومت دمایی در مناطق بد آب و هوا به بتن اضافه شود.نصب بتن پیش ساخته

خواص افزودنی بتن

همانطور که در بخش افزودنی­‌ها گفتیم، این مواد می­‌توانند برخی خواص را در بتن تقویت کرده یا خواص جدیدی به آن بیافزایند. به عنوان مثال، افزودنی‌­های مناسب می­‌تواند بتن را به ماده­ای با خاصیت عایق دما و صوت تبدیل کند. خاصیت آب‌­بند بودن یا خواص مقاومتی ویژه نیز از دیگر مزایای بتن است که با مواد افزودنی به آن اضافه می­شود.

کاربردهای بتن

امروزه بتن یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی موجود است که در مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می­گیرد. در این بخش می‌­توانید انواع حوزه‌­های کار بتن را مطالعه کنید.

  • ساخت فوندانسیون ساختمان با هر نوع ابعاد
  • ساخت ستون­‌ها، سقف­‌ها، دال­ها و سایر بخش­های ساختمانی
  • تولید بلوکه­‌های بتنی برای دیوارچینی
  • استفاده در طراحی داخلی یا نمای سازه
  • ساخت کانال­های زیرزمینی و فاضلاب
  • ساخت راه­‌آبه‌­ها و جوی­‌های آب در شهرها و روستاها
  • پل­ سازی و ساخت تقاطع­ های غیرهمسطح
  • ساخت استخر و فضای تجمع آب
  • سدسازی و استفاده برای مهار فشار آب در رودخانه­‌ها و یا سازه­‌های ساحلی و دریایی
  • ساخت جاده‌­ها و خیابان­‌ها
  • ساخت المان­‌های خانگی نظیر اپن آشپزخانه، کفپوش گاراژ، شومینه و برخی ظروف کوچک نظیر جاشمعی و ظروفمرمت با شاتکریت

مزایا و معایب بتن

حال که به صورت کامل با بتن آشنا شدیم و دریافتیم که بتن چیست، می­توانیم مزایا و معایب آن را به صورت مختصر بیان کنیم. مهم­ترین مزایای بتن در دنیای امروز صنایع عمران عبارت ­اند از:

  • مقاومت فشاری بسیار بالا و توانایی تحمل وزن ساختمان
  • مقاومت بالا در برابر ضربه تا بیش از 10 مگاپاسکال
  • دوام بالا در شرایط سخت آب و هوایی شامل گرما، سرما یا بارندگی شدید
  • هزینه نگهداری بسیار پایین و عدم نیاز به رسیدگی قابل توجه
  • ترمیم‌­پذیری و قابلیت مرمت با هزینه اندک
  • انطباق با شرایط پروژه­‌های مختلف با توجه به وجود انواع مختلف بتن

اما بتن ماده‌­ای نیست که تماما مزیت باشد. در یک دید کلی­‌تر، هیچ یک از مصالح ساختمانی بدون عیب نیستند و بتن نیز از این قاعده مستثنی نمی‌­باشد. در ادامه، برخی از معایب بتن را بررسی می­کنیم:

  • مقاومت کششی آن کم است و برای افزایش آن باید از فولاد در ساختار آن استفاده کرد که این موضوع، هزینه بتن ریزی را افزایش می­دهد.
  • رسیدن بتن به بیشترین میزان مقاومت آن، به زمان زیادی نیاز دارد.
  • از نظر وزنی، بتن ماده سنگینی محسوب می­شود.

نحوه به عمل آوری و اجرای بتن

برای آنکه بتن مقاومت خوبی داشته باشد و بتواند به خوبی فشار وارده بر خود را تحمل کند، باید مراحل اجرای آن با دقت بالایی انجام شود. به طور کلی، مراحل اجرای بتن را می‌­توانیم به … مرحله خلاصه کنیم:

  • تهیه طرح اختلاط بتن متناسب با شرایط آب و هوایی، جنس خاک و میزان بار وارده بر آن. این مرحله را می‌­توانیم مهم­ترین و البته پیچیده‌­ترین مرحله بتن ریزی بدانیم که به دانش بالای فنی و مهندسی نیازمند است. تعیین نحوه مخلوط شدن و درصد مواد بتن از طریق روابط و الگوریتم‌­های مهندسی عمران انجام می­شود.
  • در مرحله بعد، بتن طبق طرح اختلاط به دست آمده تهیه می­شود.
  • بتن تهیه شده در این مرحله برای انجام آزمایشات و تست­های تعیین اسلامپ و مقاومت به آزمایشگاه می­رود و تست­‌های مربوطه را پشت سر می­گذارد.
  • در صورتی که نتایج آزمایشات راضی­‌کننده باشد و مقاومت و کارایی بتن اثبات شود، بتن در ابعاد مورد نظر به محل احداث پروژه انتقال می­یابد.
  • در این مرحله، بتن با روش مدنظر سازنده ریخته می­شود. بتن ریزی می­تواند به روش­های گوناگونی نظیر استفاده از چرخ دستی، ناوه شیب دار، جرثقیل، تسمه نقاله، پمپ یا روش شاتکریت در محل مورد نظر ریخته می­شود.
  • این مرحله نیز یکی دیگر از مراحل بسیار مهم بتن ریزی است که کیورینگ یا عمل آوری بتن نام دارد. در این مرحله، باید دما و شرایط مورد نظر را برای بتن فراهم نمود تا به آرامی خودش را بگیرد و مقاومت خود را به دست آورد. این مرحله بین 6 روز تا 2 هفته ممکن است به طول بیانجامد. در طی این مدت باید دمای بتن تنظیم شود که این کار به روش­های مختلفی امکان­‌پذیر است مانند:
  • آب ریختن با شیلنگ روی بتن
  • آب ریختن روی بتن به صورت مستمر با اسپرینکلر
  • انداختن کنف ­های مرطوب روی بتن
  • غرق کردن بتن زیر آب
  • عایق کردن سطح بتن به وسیله ورق­های پخت، مواد حافظ دما و یا قالب بتن

جمع بندی

بتن یکی از مصالح مقاوم ساختمانی است که از آن برای مصارف زیادی استفاده می­شود. این ماده که ترکیبی از سیمان، آب و سنگدانه­‌های مختلف است، دارای مقاومت فشاری و ضربه­‌ای بالایی است و به نسبت هزینه ساخت عجیب و غریبی ندارد. البته بتن ماده سنگینی است و وزن آن یکی از نقاط ضعفش محسوب می‌­شود. از این ماده برای مصارف مختلفی، از ساخت فوندانسیون گرفته تا آلاچیق­‌های بتنی پیش ساخته استفاده می­‌شود.

بهبود کیفیت و سرعت پروژه‌های بتنی خود را همین امروز آغاز کنید! برای مشاوره رایگان و آشنایی با سیستم‌های قالب‌بندی پیشرفته ما، همین حالا با کارشناسان سازه گستر مدحت تماس بگیرید

فهرست موضوعات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مایلید با شما تماس بگیریم؟